"<span lang="ur">گرنتھ صاحب</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا
Content deleted Content added
چھوٹا کم r2.7.3) (Robot: Modifying pa:ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ |
No edit summary |
||
لیک ۱ –
[[File:Sri Guru Granth Sahib Nishan.jpg|thumb|left|250px]]
گرنتھ صاحب [[سکھ]]اں دی مزہبی کتاب اے۔ اینوں سکھ گرواں نے 1469 توں 1708 دے ویلے وچ لکھیا۔ ایدے 1430 انگ یا صفے نیں۔ اے [[گرمکھی]] لپی چ اے تے اے [[پنجاب]] چ تے [[پنجابی]] [[بولی]] چ لکھی گئی اے۔ دسویں [[گرو گوبند سنگھ]] نیں گرنتھ صاحب نوں 11واں تے انتمی گرو کیا۔
<big>'''رتنا رتن پدارتھ بہو ساگرُ بھریا رام۔۔'''</big> انگ: 442 (آدی سری گورو گرنتھ صاحب جی)
سری گورو گرنتھ صاحب جی شبد روپ دے گورو ہن| (سدا اچلّ گریائی)
1765 (1765)بِ: کتک سدی دوج نوں سری حجور صاحب ندیڑ وکھے سری گورو گرنتھ صاحب جی دے سنمکھ، پنجاں سنگھاں (1.پیارے بھائی دھرم سنگھ 2. بھائی دئیا سنگھ جی، 3.بھائی مان سنگھ جی 4. بھائی سنتوکھ سنگھ جی، سیوادار سری حجور صاحب جی 5. بھائی ہرِ سنگھ جی، ستگورو جی دی روز دی ڈائری لکھن والے) تابیا کھڑے کرکے آپ جی نے سارے پنتھ نوں آگیا کیتی:-<br />
آگیا بھئی اکال کی تبی چلائیو پنتھ۔۔<br />
سبھ سکھن کو حکم ہے گورو مانیو گرنتھ۔۔<br />
گورو گرنتھ جی مانیو پرگٹ گراں کی دیہہ۔۔<br />
جو پربھ کو ملبو چہے کھوج سبد مہہ لیہ۔۔<br />
<big>'''جن بھے ادب ن بانی دھارا۔۔ جانہُ سو سکھ ناہِ ہمارا۔۔'''</big>
سری گورو گرنتھ صاحب- آدی گرنتھ جاں آدی سری گورو گرنتھ صاحب کرکے وی جانے جاندے-اجدے سکھاں دے شاکھسات گورو ہن۔ایہناں پدیاں وچ مول شبد ہے گرنتھ جس دا لفظی ارتھ ہے کتاب۔صاحب تے سری ،صاحب ستکار دے لکھائک ہن،گورو شبد گریائی دے وارث ہون نال سنبندھ رکدا ہے اتے آدی دے لفظی ماہنے ہن مڈھلا یا پہلا، جو اس گرنتھ نں سکھاں دی دوسری پوتر پستک ‘دسم گرنتھ’جس وچ دسویں پاتشاہ سری گورو گوبند سنگھ جی دیاں بانیاں ہن توں نکھیڑدا ہے۔ گورو گرنتھ صاحب داں رچناواں دے رچنہارے وکھ وکھ شرینیاں تے پھرکئنال سمبھندھ رکھدے ہن ،اوہناں وچ ہندھو ہن،مسلمان ہن اتے نیویاں تے اچیاں جاتاں دے وی ہن۔
جنے وکھ وکھ رچنہارے ہن انھیاں ہی ہن اس وچ راگ تے راگنیاں۔سارے مضمون نوں وکھ وکھ طرحاں دے کاوَ روپاں وچ پرگٹایا ہے۔ 31 راگ ورتے گئے ہن۔ اوہناں نوں پدیاں،اسٹپدیاں تے 4 لائناں والے سلوکاں وچ قلم بند کیتا ہے۔ لمبیاں رچناواں واراں دے روپ وچ ہن۔ایہناں سبھ رچناواں نوں راگاں دے ادھیایاں وچ کرتے دے کرم انوسار رکھیا گیا ہے۔1430 انگاں والی بیڑ جس نوں سکھاں دی پرتندھ سبھا شومنی گرودوارہ پربندھک کمیٹی ولوں اس روپ وچ چھاپن دی مانتا ہے اک معیار بن گئی ہے ۔ اس روپ وچ پنیاں دا کرم ہیٹھ لکھے انوسار ہے-
تتکرا(1-13)،سری راگ(14-93)،ماجھ(94-150)،گؤڑی(151-346)،آسا(347-488)،گوجری(489-526)،دیوگندھاری(527-536)،بہاگڑا(537-556)،وڈہنس(557-594)،سورٹھ(595-659)،دھناسری(660-695)،جیتسری(696-710)،ٹوڈی(711-718)،بیراڑی(719-720)،تیلنگ(721-727)،سوہی(728-794)،بلاول(795-858)،گونڈ(854-875)،رامکلی(876-974)،نٹ نرائن(975-983)،مالِ گؤڑا(984-988)،مارو(989-1106)،تکھاری(1107-1117)،کیدارا(1118-1124)،بھیرؤ(1125-1167)،بیسنت(1158-1196)،سارنگ(1197-1253)،ملار(1254-1293)،کانڑا(1294-1318)،کلیان(1319-1326)،پربھاتی(1327-1351)،جیجاونتی(1352-1353)،سلوک سہسکرتی(1353-1360)،گاتھا،فنہے تے چؤبولے(1360-1364)،سلوک کبیر(1364-1377)،سلوک فرید(1377-1384)،سوئیئے(1385-1409)،سلوک واراں توں ودھیک(1410-1429)،منداونی تے راگمالا(1429-1430)
==== گورو گرنتھ صاحب وچ بھگت بانی ====
بھگتاں دی بانی:
گورو گرنتھ صاحب دے 31 راگاں وچوں 22 راگاں وچ بھگتاں دی بانی ہے۔ بھگتاں دے سارے شبد 349 ہن، اتے بھگت-بانی وچ 3 شبد گورو ارجن صاحب جی دے بھی ہن ۔
{|
|+ بھگت بانی
! بھگت !! شبد !! بھگت !!شبد
|-
|کبیر جی|| 224 || بھیکھن جی ||2
|-
|نامدیو جی||61||سورداس جی||1 (صرف تک)
|-
|رویداس جی||40||پرمانند جی ||1
|-
|ترلوچن جی||4||سین جی||1
|-
|فرید جی||4||پیپا جی||1
|-
|بینی جی|| 3||سدھنا جی||1
|-
|دھنا جی||3||رامانند جی||1
|-
|جیدیو جی||2||گورو ارجن دیوَ جی||3
|-
| || ||جوڑ||352
|}
شبداں توں علاوہ گؤڑی راگ وچ کبیر جی دیاں 3 ہور بانیاں ہن-
باون اکھری، پندرہ تھتی، ست وار۔
کبیر جی اتے فرید جی دے شلوکاں دے سنگرہ بھی ہن:-
کبیر جی = 243 (ایہناں شلوکاں وچ گورو صاحبان دے بھی کجھ)
فرید جی = 130 شلوک ہن
==== [[بھٹّ]] اعتے بابا سندر جی دی بانی ====
بابا سندر جی دی بانی ‘صدو’ راگ رامکلی وچ ہے۔ = 6 پؤڑیاں ۔
ہیٹھ لکھے بھٹاں دے سویے گورو گرنتھ صاحب وچ درج ہن:-
(1) کلسہار (2) جالپ (3) کیرت (4) بھکھا (5) سلھ (6) بھلھ (7) نلھ (8) بلھ (9) گیند (10) ہربنس {11}متھرا
بھائی گرداس دی اگاہی موجب بھادوں ودی ایکم سمت 1661/1 اگست 1604 والے دن ایہہ سنکلن مکمل ہویا۔ اس اپرنت اس گرنتھ دا تتکرا تے انگ انکت کرنا شروع ہویا۔7000 شبداں دے اس سنگرہ وچ اس سمیں پہلے پنج گروآں ،بھارت دے وکھ وکھ صوبیاں دے 15 بھگتاں تے صوفیاں جنہاں وچ شیخ فرید،کبیر تے بھگت رویداس شامل ہن دی بانی ہے۔اس پوتر گرنتھ دے 974 پترے سن جنہاں دے 12”x8”اکار دے 1948 پنے بندے ہن۔ ایہناں وچ کئی خالی پنے وی سن ۔ اوہ جگھاں جتھے گورو ارجن صاحب نے ایہہ گرنتھ دا سنکلن کیتا اتھے ہن گرودوارہ سری رامسر صاحب ستھت ہے۔
==== گریائی ====
سری گورو گرنتھ صاحب نوں گریائی (گرتا گدی) بارے بھٹّ وحی (تالدا جیند پرگنے دا) وچ ایوں درج ہے:-
“گورو گوبند سنگھ محل دسماں بیٹا گورو تیغ بہادر کا پوتا ہرگوبند جی کا پڑپوتا گورو ارجن کا وارث گورو رام داس جی کی سورجبنسِ گوسال گوتر سوڈھی کھتری واسی انندپور پرگنا کہلور مقام نندیڑ تٹ گداوری دکھن دیس سمت ستارا سو پینسٹھ کاتک ماس کی چوتھ شکل پکھے بودوار کے دہری بھائی دئیا سنگھ سے بچن ہویاں سری گورو گرنتھ صاحب لے آؤ۔ بچن پائِ دئیا سنگھ سری گرنتھ صاحب لے تائے۔ گورو جی نے پنج پیسے نریل اگے بھیٹا رکھا متھا ٹیکا سربت سنگت سے کہا میرا حکم ہے میرِ جگہ سری گرنتھ جِ کو جاننا۔ جو سکھ جانیگا اوس کی گھال تھائے پویگی گورو تس کی بہڑی کریگا۔“
[[تصویر:Sri_Guru_Granth_Sahib_leading_a_sikh_marching_column.JPG|thumb|right|250px|گورو گرنتھ صاحب 1914 دی وشو جنگ دوران میسوپٹامیا وچ کدھرے سکھ مارچنگ کالم دی اگوائی کردے ہوئے]]
‘گورو گرنتھ صاحب سدیوی گورو ہن’۔ گورو گوبند سنگھ صاحب دے جوتی جوت سماؤن توں بعد سکھ سماج دی ایہی سوچ تے عقیدہ ہے۔ سکھاں دے اؤکڑ بھرے سمیں وی ،جدوں اوہناں نوں غیر-قنونی قرار دتا گیا تے اوہناں نوں جنگلاں وچ شرن لینی پئی ،سکھاں دی سبھ توں وڈملی شے گورو گرنتھ صاحب ہی سی جس اتے اوہناں نوں سبھ توں ودھ مان سی اتے جس نوں اوہناں نے جان دی پرواہ نہ کردے ہوئے وی سبھ توں ودھ محفوض رکھیا۔ ہور کسے نوں اوہناں اس پوتر پستک دی برابری نہیں کرن دتی۔
مہاراجہ رنجیت سنگھ دے کال وچ ،جس نے خالصہ دے ناں تے ستنتر سامراج قایم کیتا،شخصی اچار وچار تے درباری کار وہار گورو گرنتھ صاحب ادالے ہی کیندرت سی۔جویں کہ سمکالی دستاویزاں توں پتہ لگدا ہے رنجیت سنگھ اپنا دن گورو گرنتھ صاحب دی عبادت توں بعد ہی شروع کردا سی۔دناں دہاراں تے اوہ ہرمندر صاحب امرتسر وکھے گورو گرنتھ صاحب اگے سیس نواؤن جایا کردا سی۔سکھاں واسطے کیول گورو گرنتھ صاحب ہی اکوئک دھارمک عبادت دا مرکز ہن۔ اس توں علاوہ منکھ دی شکل وچ یا چنھ دی شکل وچ ہور کجھ وی نہیں۔
گورو گوبند سنگھ اپرنت اس پوتر پستک نوں ہی گورو کرکے جانیا جاندا ہے۔
==== انٹرنیٹّ دوارا گورو گرنتھ صاحب ٹرانسلیشن ====
اجوکے یگ وچ گورو گرنتھ صاحب نوں کئی بھاشاواں وچ پڑھیا جا سکدا ہے۔ ایہہ سبھ کجھ مشین دوارا ٹرانسلیشن تے ٹرانسلٹریشن راہیں سنبھوَ ہو سکیا ہے۔ اس لئی لڑیندا باہری لنک نال دتا ہے۔اس لنک وچ اداہرن دے طور تے پہلے انگ نوں کنڑ بھاشا وچ مول پاٹھ نوں پڑھن لئی تے ٹرانسلیشن نوں روسی بھاشا وچ دکھایا گیا ہے۔:-
[http://www.sikher.com/guru-granth-sahib/user/search/scripturelist؟scripturepage=1 گورو گرنتھساہب نوں وکھ وکھ بھاشاواں وچ مشین دوارا ٹرانسلیشن دا لنک]
== باہری کڑی ==
[http://www.srigurugranthsahib.org/sggs/ سری گورو گرنتھ صاحب دی استتِ]<br />
[http://www.sikh-heritage.co.uk/Scriptures/Guru٪20Granth/Guru٪20Granth.htm گورو گرنتھ صاحب دیاں تصویراں دا لنک]
{{سکھ مت دے گیاراں گرو}}
| |||