"<span lang="ur">ہبل خلائی ٹیلیسکوپ</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

ہبل 1990ء خلائی شٹل ڈسکوری دے زریعے خلائی مدار چ پہنچائی گئی خلکئی دوربین اے ۔ اسدا ناں امریکی خلانورد ایڈوین ہبل دے ناں تے رکھیا گئیا اے ۔ اگرچہ ایہہ پہلی خلکئی دوربین نئیں ،لیکن ہبل خلا چ سب توں وڈی تے سب توں ہمہ گیر دوربین اے ۔ہبل خلا چ ناسا تے یورپی خلائی ایجنسی دے درمیان باہمی اشتراک اے ۔ امریکا دیاں دوجیاں وڈیاں رصدگاہاں ،کامپٹون گاما ریز رصدگاہ ، چانڈرا ایکس ریز رصدگاہ تے سپٹزر خلائی دوربین دے نال نال ہبل خلائی دوربین امریکا دی وڈی رصدگاہ اے ۔ خلائی دوربین دا خیال سب پہلاں 1923ء چپیش کیتا گئیا لیکن ہبل 1970ء دی دہائی چ بنائی گئی تے 1983ء چ اسنوں خلا چ بھیجن دا منصوبہ سی ، پر ایہہ پروجیکٹ کجھ تیکنیکی وجوہ ،بجٹ پرابلم تے چیلنجر خلائی شٹل حادثہ دی وجہ توں لیث ہندا گئیا ۔ آخرکار 1990ء چ اسنوں خلا چ گھلیا گئیا ۔ فیر سائنسداناں نوں پتہ لگا کہ اسدا وڈا شیشہ ٹھیک طرح فٹ نئیں لگا تے دوربین دی کارکردگی بہت زیادہ متاثر ہو رہی آ ۔1993ء چ سروس مشن دے دوران اسدا ایہہ نقص دور کرکے اسدی اصلی کارکردگی بحال کرتی گئی ۔ ہبل دی زمین دی فضا توں باہر پوزیشن ، پس منظر چ روشنی نا ہون دے برابر ہون دی وجہ توں ،اسدی بہت واضع تصویراں لین چ مدد کردی اے ۔ ہبل دے مشاہدات نال آسٹروفزکس چ کئی اہم کامیابیاں ملیاں نے ،مثلا کائنات دے وسیع ہون دی رفتار دا ٹھیک ٹھیک تعین کیتا گئیا ۔ہبل اپنی قسم دی اک ای دوربین اے جسدی مرمت وغیرہ خلانورداں نے خلا چ کیتی ہن تک اسدے 4 مرمتی مشن ہوئے نیں ، پہلامشن دسمبر 1993ء چ ہوئیا جس چ اسدے وڈے شیشے دے نقص نوں ٹھیک کیتا گئيا ،مشن 2 ،3اے تے 3بی چ اسدے کئی ذیلی نظاماں دی مرمت کیتی گئی تے کئی مشاہداتی آلات نوں نویں تے چنگے ورژناں نال بدل دتک گئیا ۔ 2003ء چ کولمبیا خلائی شٹل حادثے دی وجہ توں 5واں مشن حفاظتی تدبیراں دی وجہ تو ختم کردتا گئیا ۔ اک آخری مرمتی مشن اکتوبر 2008ء چ ہونا سی پر ستمبر چ اک اہم پرزے دی خرابی دا پتہ لگن دیوجہ توں ایہہمشن مئی 2009ء تک ملتوی ہوگئیا ، جس چ اس حصے نوں وی بدل دتا جاوے گا ۔ اس مطلوبہ مرمت توں بعد کم از کم دوربین 2014ء تک کم کردی رہے گئی ۔ فیر اسدی جانشین چیمز ویب خلائی دوربین خلا چ بھیج دتی جائے گئی ۔