[[File:Darius-Vase.jpg|thumb|200px|left|اک [[یونانی]] مصر دی چوتھی صدی قبل مسیح چ بنائی گئی دارا اول دی تصوراتی مورت]]
[[File:The_tomb_of_Darius_I.jpg|thumb|250px|left|بیران چ [[نقش رستم]] چ [[حخمانیشی سلطنت]] دے دوجے بادشاہاں نال دارا دا مزار]]
دارا اول (دور حکومت:521 ق م- 486 ق م) (دارا داراب دا محفف اے تے [[یونانی]] چ داریوش دے ناں نال جانئیا جاندا اے ) [[ایران]] دا اک عظیم [[شہنشاہ]] تے فاتح سی ۔ اوہ [[حخمانیشی سلطنت]] دے شہنشاہ [[گستاسپ]] دا پتر سی ۔ دارا [[کمبوجیا]] دے مرن دے مگروں تے [[تخت]] تے مل مارن آلے [[گومتا]] دے قتل دے بعد [[مدائن]] چ تخت تے بیٹھا ۔ پہلے 3 [[سال]] اوہ اندرونی بغاوتاں نوں مکان چ لگا رہئیا تے فیر سلطنت کماں چ بہتری ول متوجہ ہوئیا ۔ اس نے اپنی سلطنت نوں 28 صوبےآں چ ونڈئیا ، جنہاں چ [[گندھارا]] ، [[مکران]] ، [[بلوچستان]] ، [[عرب]] تے [[مصر]] قابل ذکر نیں ۔ ہر صوبے چ اک دی بجائے 3 حاکم " گورنر ، جنرل تے وزیر " مقرر کیتے ۔
دارا پہلا [[ایرانی]] حکمران سی جس نے " سونے" دے سکے رائج کیتے ۔ [[سوسا]] توں [[ساردیس]] ( [[ایشیائے کوچک]] ) تک 15 سو [[میل]] لمبی سڑک بنوائی ۔ اک [[نہر]] پٹ کے [[بحیرہ روم]] نوں [[بحیرہ احمر]] نال ملائیا ۔ اسنے 80 [[ہزار]] فوج لے کے سلیتھیا قوم تے حملہ کیتا تے [[دریاۓ ڈینیوب]] دے دہانے تک پہنچ گئیا تے واپسی تے [[تھریس]] تے [[مقدونیہ]] تے قبضہ کیتا ۔ کجھ چر مگروں چڑھدے ول رخ کیتا تے [[پنجاب]] تے [[سندھ]] نوں اپنی سلطنت چ شامل کر لئیا ۔ اس دے اک جرنیل [[سکائی کس]] نے [[سکندر اعظم]] توں ڈیڑھ سو [[سال]] پہلے [[دریائے سندھ]] دا شمال توں جنوب تک سفر کیتا ۔ اس دے عہد چ [[ایشیائے کوچک]] ، اتلا [[یونان]] ، [[مصر]] ، [[عرب]] ، [[شام]] ، [[عراق]] ، [[افغانستان]] تے [[سندھ]] تے [[پنجاب]] ایرانی سلطنت دا حصہ سن ۔ جگ چ اینی وڈی سلطنت فیر کدے وی قائم نا ہوئی ۔ دارا دا دکھنی راجگھر [[پرسی پولس]] یاں [[استخر]] سی اس دے کارنامے استخر تے [[کوہ بے ستون]] دیاں چٹاناں تے کندہ کیتے گئے سن ۔ دارا [[زرتشتی مذہب]] دا منن آلا سی ۔
