جولیس سیزر
(لاطینی وچ: GAIVS IVLIVS CAESAR)،(لاطینی وچ: DIVVS IVLIVS ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
تفصیل=
تفصیل=

جم جولائی 100 ق م [۱][۲][۳]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


روم [۴]  ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 15 مارچ 44 ق م [۵][۶][۷][۸]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات خون بہنا   ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
قاتل بروٹس   ویکی ڈیٹا اُتے (P157) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
طرز وفات مردم کشی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1196) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
رہائش روم   ویکی ڈیٹا اُتے (P551) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت پرانا روم   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مذہب Roman paganism
عارضہ مرگی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1050) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ساتھی سرویلیا [۹][۱۰][۱۱]
اولاد جولیا [۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]،  سیزاریئن [۱۳][۱۶]،  آگسٹس [۱۳]  ویکی ڈیٹا اُتے (P40) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
خاندان جولیو کلاڈیوی شاہی سلسلہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P53) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ یاداشت نگار ،  حاکم [۱۸]،  شاعر ،  قدیم رومی سیاست دان ،  قدیم رومی فوجی اہلکار ،  سیاست دان [۱۹][۲۰]،  عسکری قائد [۲۰]،  لکھاری [۲۱]،  مورخ   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مادری زبان لاطینی   ویکی ڈیٹا اُتے (P103) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان لاطینی [۲۲]،  پراݨی یونانی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عسکری خدمات
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس IMDB اُتے صفحات  ویکی ڈیٹا اُتے (P345) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جولیس سیزر دا مجسمہ

جولیس سیزر (100ق م- 44ق م) رومی سلطنت دا اک فوجی جرنیل تے حکمران سی ، جس نے رومی سلطنت چ اینا وادھا کیتا کہ اوہ افریقہ توں یورپ تیکر پھیل گئی ۔

گائس جولیئس سیزر[۲۳] (اچارن:ˈɡaː۔i.ʊs ˈjuː۔lɪ۔ʊs ˈkaj.sar)،[۲۴] جولائی 100 ای پو[۲۵] – 15 مارچ 44 ای پو)[۲۶] اتہاس مشہور رومن جرنیل اتے سیاستدان اتے رومن وارتک لکھاری سی۔ اسنے رومن لوکراج دی موت اتے رومن سلطنت دے جم نال جڑیاں واقعے وچ اہم کردار نبھائی سی۔ 60 ای۔ پو وچ، سیزر، کراسس اتے پومپے نے پہلا تکڑی گٹھجوڑ بنایا جسدا کئی سالاں تک رومن سیاست تے غلبہ رہا۔ لوکمکھی دائپیچاں راہیں اقتدار ہتھیاؤن دے اوہناں دے یتناں دا رومن سینیٹ وچلے قدامت پسند الیٹ نے خلاف کیتا، جس وچ سسرو دا شریام حمایت حاصل چھوٹا کیٹو وی سی۔ گال وچ سیزر دیاں مہماں دی جت دا نتیجہ ایہہ ہویا کہ مکمل فرانس اتے رائن (Rhine) ندی تک دے ہیٹھلے پردیس، جو مول اتے رہتل دے سروت وجوں اٹلی توں گھٹ اہم نہیں سن، رومن سامراج دے قبضے وچ آ گئے۔

اوہ سکندر اعظم توں بہت متاثر سی تے استوں ودھ جگ دا فاتح بننا چاہندا سی پر جنگ تے مل مارن چ اوہ سکندر اعظم دا مقابلہ نا کر سکیا ۔ سکندر دی طرح جولیس سیزر وی مرگی دا جماندرو روگی سی تے دورے دی حالت چ دربار چ ای بے ہوش ہوجاندا سی ۔

سیزر دا جم جولائی 100ق م نوں روم وچ ہویا۔ پیؤ "گئیئس جلیئس سیزر" تے ماں دا ناں "ایوریلیا کوٹا" سی۔

فتوحات

سودھو

جرمنی اتے بیلجیئم دے بہت سارے قبیلیاں اتے اسنے کئی فتح حاصل کیتی اتے دور دے رکھئک دا کارجبھار قبول کیتا۔ اپنے صوبہ دی سیما دے پار دے دریڈے تھاں وی اس دی کمان وچ آ گئے۔ 55 ای ۔ پو ۔ وچ اسنے انگلینڈ دے دکھن چڑھدے وچ بھلی-بھانت لئی تجربہ کیتا۔ دوجے سال اسنے ایہہ تجربہ ہور وی وڈے پدھر اتے سنچالت کیتا، جسدے نتیجے وچ اوہ ٹینس ندی دے وہاء دے ول دے علاقےآں تک وچ وڑ گیا اتے سارا قبیلےآں دے سرداراں نے رسمی روپ ولوں اس دی ماتحتی قبول کر لئی۔ حالانکہ اوہ بھلی پرکار سمجھ گیا سی کہ رومن گال دی سرکھیا لئی برٹین اتے مستقل حق حاصل کرنا ضروری اے، تد وی گال وچ اوکھا حالت پیدا ہو جان دے کارن اوہ اجیہا کرن وچ نااہل رہا۔ گال دے لوکاں نے اپنے جیتو دے خلاف بغاوت کر دتا سی پر 50 ای۔ پو۔ وچ ہی 'سیزر' گال وچ سارا روپ ولوں امن قائم کر سکیا۔

اسنے اپنے ویری جرنیل پامپے نوں شکست دتی تے اسکندریہ چ اسنوں قتل کردتا ۔

فائل:Guius Julius Caesar.jpg

جدوں اسنے مصر تے مل ماریا تے اوتھے دی رانی قلوپطرہ دے عشق چ گرفتار ہوگئیا تے فیر کافی چر مصر چ ای رہیا ۔ مصر توں واپسی دے بعد سلطنت دے راجہ دے طور اوہ روم دے تخت تے بیٹھا تے خورے اوہی جگ دا پہلا جرنیل راجہ سی ۔

قلوپطرہ تے سیزر جین لیون گروم دی 1866ہ بنائی مورت

اک پاسے تے رومی سلطنت دی کونسل نے سیزر نوں اٹلی دے علاوہ باقی ساریاں علاقیاں دا راجہ بنان دا فیصلہ کرکے اسنوں تخت تے بیٹھان دی تریخ مقرر کرلئی تے دوجے پاسے اس دے یار مارکوس جونیئس بروٹس نے دوجےآں نال مل کے اس دے قتل دی سازش شروع کردی ، اینہاں لوکاں دا خیال سی کہ سیزر نوں راجہ بنن دا کوئی حق نئیں ، کیونجے راجہ بننا روم دے قنون دے خلاف اے تے اس نال صرف سیزر ای رومی سلطنت دا مالک بن جاندا ۔

مارچ 15 ، سنہ44 قبل مسیح چ اسنوں بھرے دربار چ قتل کردتا گئیا ، قتلاں دا آگو بروٹس سی ۔ سیزر نے قاتلانہ حملے چ اپنے یار دی رلت ویکھی تے کہیا " بروٹس توں وی ؟ فیر تے سیزر نوں ضرور مر جانا چاہیدا اے ۔

سیزر نوں قتل کر کے قاتلاں نے اس دے خون چ ہتھ دھوتے تے آزادی دے نعرے لائے ۔

سیزر دے قتل دے نتیجے چ روم چ خانہ جنگی چھڑ گئی ، جس چ بروٹس دے سارے ساتھی مارے گئے ، جدوں کہ بروٹس نے خود کشی کرلئی ۔


C. Iulii Caesaris quae extant, 1678



حکومت

سودھو

آپ سیزر لئی گال دیاں مہماں وچ بیتیا ہویا سالاں وچ دوہرا منافع ہویا۔ اسنے اپنی فوج وی تیار کر لئی اتے اپنی طاقت دا وی اندازا لگا لیا۔ اس وچ وچ روم دی سیاسی حالت عجیب ہو گئی ہو۔ رومن کالونیاں نوں تن وڈے کماناں وچ ونڈیا کیتا جانا سی جہناں دے اہلکار نامماتر دی مرکزی ستے دے اصلی قابو ولوں پرے سن۔ پانپے نوں سپین دے دو صوبےآں دا گورنر نامزد کیتا گیا، کریسس نوں مشرقی سرحدی صوبہ سیریا دا گورنر بنایا گیا۔ گال سیزر دے ہی کمان وچ رکھیا گیا۔ پانپے نے اپنے صوبہ سپین دی کمان دا چلاون اپنے نمائندےآں ولوں کیتا اتے آپ روم دے نزدیک رہا تاکہ مرکز دے سیاسی حالاتاں اتے نظر رکھے۔ کریسس پارتھیا دے راج اتے حملہ کردے سماں لڑائی وچ ماریا گیا۔ پانپے اتے سیزر وچ ایکچھتر اقتدار ہتھیانے لئی تناو اتے کشمکش دے کارن لڑائی دی حالت پیدا ہو گئی۔ پانپے سیزر ولوں کھچن لگا اتے سینیٹورئل الپتنتر دل ولوں سمجھوتا کرن دی سوچن لگا۔ سینیٹ نے حکم دتا کہ سیزر دوسرا کونسل دے روپ وچ چنیا ہویا ہون ولوں سابق، جسدا اوہنوں پہلاں بھروسہ دتا جا چکیا سی، اپنی گال دی کمان ولوں استعفی دتا۔ پر پانپے، جنوں 52 سابق وچ غیر آئینی روپ ولوں تیسری کونسل دا پد حاصل کر دتا گیا سی، اپنے سپین دے صوبےآں اتے فوجاں نوں اپنے حق وچ ہی رکھے رہا۔ نتیجا: سیزر نے اداس ہوکے سیارہ لڑائی چھیڑ دتا اتے ایہہ دعوہ کیتا کہ اوہ ایہہ قدم اپنے حقاں، اعزاز اتے رومن لوکاں دی آزادی دی رکھیا لئی اٹھا رہا اے۔ اس دے مخالفاں دا اگوائی پانپے کر رہا سی۔

سیاسی سماجی اتھل-پتھل

سودھو

پانپے اتے رومن سرکار دے کول اٹلی وچ بہت تھوڑھے-جہیہے ہی خرانٹ فوجی سن۔ اس لئی اوہناں نے روم خالی کر دتا اتے سیزر نے راجگڑھ اتے بناں کسے خلاف دے حق جماں لیا۔ سیزر نے راج اقتدار سارا روپ ولوں اپنے ہتھ وچ لے لئی پر پانپے ولوں اسنوں ہن وی خطرہ سی۔ سیزر نے پربتاں نوں پار کر کے تھیسالی (Thessaly) وچ داخلہ کیتا اتے 48 ق م دی موسم گرما وچ پھارسیلیس (Pharsalees) دے نزدیک پانپے نوں بری طرحاں ہرایا کیتا۔ پانپے مصر حصہ گیا جتھے پہنچدے ہی اس دا قتل کر دتا گیا۔

سیزر جدوں اک چھوٹی جہی فوج لے کے اس دا پچھا کر رہا سی اسی ویلے اک نویں مسئلہ وچ الجھ گیا۔ مصر دے بادشاہ 'ٹولیمی دسواں' دی موت دے بعد اس دی اولاد وچ راج لئی لڑائی چل رہی سی۔ سیزر نے اس دی سبھ توں بہترین اولاد کلیوپیٹرا (Cleopatra) دا اس دے بھرے دے خلاف پکھ لین دا فیصلہ کیتا، پر مصر دی فوج نے اس اتے حملہ کیتا اتے 48 – 47 ق م دے موسم سرما وچ سکندریا دے راج محل وچ اسنوں (سیزر نوں) گھیر لیا۔ ایشیا اتے شام وچ بھرتی کیتے گئے فوجیاں دی مدد ولوں سیزر اتھوں نکل بھجیا اتے پھر کلیوپیٹرا نوں راجاسین کیتا (کلیوپیٹرا نے اس توں اک پتّ نوں وی تھوڑھے سماں بعد جم دتا۔ سیزر نے تتپشچات ٹیونیشیا وچ پانپے دیاں فوجاں نوں ہار کیتا۔ 45 ق م دے موسم سرما وچ اوہ روم پرط آیا تاکہ اپنی جتاں اتے خوشیاں منائے اتے جمہوریہ دی مستقبل دی انتظامیہ لئی سکیماں پوریاں کرے۔

حالانکہ سینیٹ دی بیٹھک روم وچ ہندی رہی ہوویگی تد وی راج اقتدار دا اصلی مرکز سیزر دے صدر دفتر اتے ہی سی۔ کئی وار اسنوں تاناشاہ دے خطاب وی دتا جا چکیا سی، جو اک غیرمستقل اقتدار ہندی سی اتے کسے اوکھا صورتحال دا سامنا کرن لئی ہندی سی۔ ہن اسنے اس خطاب نوں زندگی بھر کر لین دا ادارہ کیتا، جسدا مطلب اصل وچ ایہی سی کہ اوہ راج دے کل اہلکاراں اتے ادارےآں اتے دھاک رکھے اتے اوہناں دا راجا کہلائے۔

تاناشاہ دا روپ دھارن کرنا ہی سیزر دی موت دا کارن ہویا۔ ایکچھتر راج دی اعلان دا مطلب جمہوریہ دا انت سی اتے جمہوریہ دے انت ہون دا مطلب رپبلکن سمبھرانت برادری دے اقتدار دا انت۔ اس لئی اوہناں لوکاں نے چال رچنا شروع کر دتا۔ سازشیاں دا لیڈر مارکس بروٹس بنیا جو اپنی نِ: خود خواہی دیسبھگتی لئی مشہور سی۔ پر اس دے ساتھی زیادہ تر  : انفرادی حسد اتے رشک توں متاثر سن۔ 15 مارچ، 44 ق م نوں جدوں سینیٹ دی بیٹھک چل رہی سی تد ایہہ لوک سیزر اتے ٹٹ پئے اتے اس دا قتل کر دتا۔ اس مہینے دا ایہہ دن اس دے لئی برا ہووےگا، اس دی چتاونی اسنوں دے دتی گئی سی۔

حوالے

سودھو
  1. http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/caesar_julius.shtml
  2. National Library of Spain ID: https://datos.bne.es/resource/XX841352 — اخذ شدہ بتاریخ: ۸ فروری ۲۰۱۹ — عنوان : El portal de datos bibliográficos de la Biblioteca Nacional de España — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  3. گوگل کتاباں شناختی: https://books.google.com/books?id=9Q83DAAAQBAJ — عنوان : Google Books — خالق: گوگل
  4. وصلة : https://d-nb.info/gnd/118518275  — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ دسمبر ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
  5. https://books.google.com/books?id=PuwDLlf6OXAC&pg=PA17&dq=%2215+March%22+44+BCE+Julius+Caesar&source=gbs_toc_r&cad=3#v=onepage&q=15%20March&f=false — مصنف: Michael Parenti — صفحہ: 167 — ناشر: The New Press — ISBN 978-1-4587-8435-3
  6. https://books.google.com/books?id=oR-ljeBaWIcC&pg=PA30#v=onepage&q&f=false — مصنف: Adrian Goldsworthy — صفحہ: 505
  7. https://books.google.com/books?id=oR-ljeBaWIcC&pg=PA30#v=onepage&q&f=false — مصنف: Leofranc Holford-Strevens تے Bonnie J. Blackburn — عنوان : The Oxford Companion to the Year — صفحہ: 119, 671 — ناشر: اوکسفرڈ یونیورسٹی پریس
  8. Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/caesar — اخذ شدہ بتاریخ: ۸ فروری ۲۰۱۹
  9. https://erenow.net/ancient/thejoyofsexus/25.php
  10. https://erenow.net/ancient/thejoyofsexus/25.php — مصنف: پلو ٹارک — شائع شدہ از: Parallel Lives
  11. ۱۱.۰ ۱۱.۱ https://erenow.net/ancient/thejoyofsexus/25.php — مصنف: Suetonius
  12. مصنف: Nikolai Petrovich Obnorsky — عنوان : Юлия — شائع شدہ از: Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume XLI, 1904
  13. ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ http://www.strachan.dk/family/iulius_patrician.htm
  14. subject named as: C. Iulius (131) C. f. C. n. Fab. Caesar — Digital Prosopography of the Roman Republic ID: https://romanrepublic.ac.uk/person/1957/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ جون ۲۰۲۱ — عنوان : Digital Prosopography of the Roman Republic
  15. Digital Prosopography of the Roman Republic ID: https://romanrepublic.ac.uk/person/3874/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ جون ۲۰۲۱ — عنوان : Digital Prosopography of the Roman Republic
  16. http://www.strachan.dk/family/iulius_patrician.htm — عنوان : Цезарион — شائع شدہ از: Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary. Volume XXXVIIа, 1903
  17. ۱۷.۰ ۱۷.۱ مصنف: Thomas Robert Shannon Broughton — عنوان : The Magistrates of the Roman Republic — ناشر: Society for Classical Studies — ISBN 0-89130-812-1
  18. http://collection.britishmuseum.org/id/person-institution/58909
  19. BeWeb person ID: https://www.beweb.chiesacattolica.it/persone/persona/1418/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۴ فروری ۲۰۲۱
  20. ۲۰.۰ ۲۰.۱ ابارٹ لوک آئی ڈی: https://cs.isabart.org/person/161051 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱
  21. full work available at URL: https://www.bartleby.com/lit-hub/library — مدیر: Charles Dudley Warner — عنوان : Library of the World's Best Literature
  22. CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/13219683
  23. Fully, Caius Iulius Caii filius Caii nepos Caesar Imperator ("Gaius Julius Caesar, son of Gaius, grandson of Gaius, Imperator")۔ Official name after Imperial cult (ancient Rome) in 42 BC: Divus Iulius ("The Divine Julius")۔
  24. Covington, Michael A. (31 مارچ 2010)۔ "Latin Pronunciation Demystified" (PDF)۔ University of Georgia۔ اخذ شدہ بتاریخ 6 جنوری 2012 
  25. There is some dispute over the date of Caesar's birth. The day is sometimes stated to be 12 جولائی when his feast-day was celebrated after deification, but this was because his true birthday clashed with the 'Ludi Apollinares'۔ Some scholars, based on the dates he held certain magistracies, have made a case for 101 or 102 BC as the year of his birth, but scholarly consensus favors 100 BC. Goldsworthy, 30
  26. After Caesar's death the leap years were not inserted according to his intent and there is uncertainty about when leap years were observed between 45 BC and AD 4 inclusive; the dates in this article between 45 BC and AD 4 inclusive are those observed in Rome and there is an uncertainty of about a day as to where those dates would be on the 'proleptic Julian calendar'۔ See Blackburn, B and Holford-Strevens, L. (1999 corrected 2003)۔ The Oxford Companion to the Year۔ Oxford University Press. p. 671. ISBN 978-0-19-214231-3