جنوبی بحر اوقیانوس دی بے قاعدگی
جنوبی بحرِ اوقیانوس دی بے قاعدگی دراصل زمین دے گرد موجود وان ایلن تابکاری پٹی دا اوہ حصہ اے جو زمین دی سطح دے نیڑے ترین واقع اے۔ اس جگہ ایہ پٹی زمین دی سطح توں 200 کلومیٹر دی بلندی توں لنگھدی اے۔ اس وجہ توں ایتھے توانائی بردار ذرات زیادہ گزردے نيں تے اس مقام توں گزرنے والے مصنوعی سیارےآں نوں معمول توں زیادہ تابکاری دا سامنا کرنا پڑدا اے۔ اس دی وجہ ایہ اے کہ زمین دے جغرافیائی تے مقناطیسی قطبین اک ننيں۔ اس لئی ایہ بے قاعدگی اس جگہ بندی اے جتھے زمین دا مقناطیسی میدان کمزور ترین اے۔
تعریف سودھو
اس بے قاعدگی وچ اوہ علاقہ شامل اے جتھے سطح سمندر اُتے زمین دے مقناطیسی میدان دی طاقت 32٫000 نینو ٹیسلا توں کم ہوئے۔ اس دا اثر زمین دے آئنوسفیئر تک ہُندا اے۔
مقام تے ساخت سودھو
وان ایلن تابکار پٹی زمینی مقناطیسی میدان دے عین متناسب تے زمین دی محوری گردش توں 11 درجے فرق اے۔ محوری گردش تے مقناطیسی میدان دا ٹکراؤ زمین دی سطح توں اُتے لگ بھگ 450 تا 500 کلومیٹر دی بلندی اُتے ہُندا اے۔ اس عدم تناسب دی وجہ توں اندرونی وان ایلن پٹی جنوبی بحر اوقیانوس اُتے زمین دی سطح توں نیڑے ترین یعنی 200 کلومیٹر دی بلندی تک آ جاندی اے۔ سب توں زیادہ اونچائی شمالی بحرالکاہل دے اُتے اے۔
جے اسيں زمین دی مقناطیسیت نوں لمبے مقناطیس توں ظاہر کرن تاں ایہ مقناطیس عین وسط دی بجائے شمال دی جانب کچھ زیادہ دکھادی دیندا اے جو سنگاپور دی سمت بندی اے۔ اس دے عین مخالف سمت جنوبی بحرِ اوقیانوس اے جتھے نسبتاً کمزور مقناطیسی اثرات پہنچدے نيں۔ اس لئی ایتھے نسبتاً کم مقدار وچ ذرات نوں واپس دھکیلا جاندا اے تے اس طرح بالائی کرہ فضائی وچ ہور تھاںواں دی نسبت زیادہ مقدار وچ باردار ذرات پہنچدے نيں۔ وقت دے نال اس بے قاعدگی دی شکل بدلدی رہندی اے۔ 1958 وچ پہلی بار اسنوں دریافت کيتا گیا، توں ہن تک اس دا جنوبی کنارہ تاں لگ بھگ ايسے جگہ رہیا اے مگر شمال مغرب، شمال تے شمال مشرق دی سمت اس وچ پھیلاؤ دیکھیا گیا اے۔ اس دے علاوہ دن تے رات دے وقت وی اس دی ساخت تے ذرات دی کثرت وچ فرق دیکھیا گیا اے تے اس مقام اُتے دوپہر دے وقت سب توں زیادہ اثر ہُندا اے۔ ایتھے لگ بھگ 500 کلومیٹر دی بلندی اُتے ایہ بے ضابطگی منفی 50 توں صفر درجے عرض بلد تے منفی 90 توں 40 درجے طول بلد تک پھیلی ہوئی اے۔ ہر سال مغرب دی سمت ایہ 0.3 درجے جِنّا سرک جاندا اے جو نہ ہونے دے برابر فرق اے کہ زمین دی سطح تے اس دے مرکزے دی گردش وچ 0.3 توں 0.5 درجے دا سالانہ فرق ہُندا اے۔
کئی کتاباں وچ زمین دی کمزور ہُندے ہوئے مقناطیسی میدان نوں اس دے پھیلاؤ توں جوڑا گیا اے۔
اثرات سودھو
جنوبی بحرِ اوقیانوس دی بے ضابطگی کافی اہم اے کہ کئی سو کلومیٹر دی بلندی اُتے باقاعدگی توں گردش کردے ہوئے مصنوعی سیارے تے خلائی جہاز جدوں ایتھے توں گزردے نيں تاں کئی منٹ تک اوہ اس علاقے توں گزردے نيں تے اس دوران اس اندرونی وان ایلن پٹی وچ پھسے پروٹاناں توں انہاں دا ٹکراؤ ہُندا اے۔ 51.6 درجے اُتے گردش کردے ہوئے بین الاقوامی خلائی سٹیشن نوں اس توں بچانے دے لئی خصوصی انتظامات کیتے گئے نيں۔ اس مقام توں گزردے ہوئے ہبل خلائی دوربین مشاہدات نوں روک دیندی اے۔ ایتھے توں گزرنے والے خلابازاں نوں وی ‘ٹوٹتے ستاروں‘ ورگی چیزاں دکھادی دیندی نيں جسنوں ‘کائناتی شعاعاں دا بصری عمل‘ کہیا جاندا اے۔ 2007 وچ گلوبل سٹار نیٹ ورک دے مصنوعی سیارےآں دی ناکامی نوں حالے ايسے مقام توں جوڑا جاندا اے۔
‘پامیلا‘ تجربے دے دوران اس مقام توں گزردے ہوئے ضد پروٹان دا مشاہدہ کيتا گیا جو متوقع مقدار توں کئی گنیا زیادہ سی۔ ایہ سمجھیا جاندا اے کہ کائناتی شعاعاں جدوں زمین دی بالائی فضا توں عمل کردیاں نيں تاں ضد ذرات پیدا ہُندے نيں۔
ناسا نے دسیا اے کہ خلائی شٹل اُتے رکھے گئے جدید لیپ ٹاپ ایتھے توں گزردے ہوئے کم چھڈ دیندے سن ۔
اکتوبر 2012 وچ سپیس ایکس سی آر ایس 1 ڈریگن خلائی جہاز نوں وی بین الاقوامی خلائی سٹیشن توں جڑی حالت وچ ایتھے توں گزردے ہوئے مسائل دا شکار ہونا پيا۔
جاپان دی سب توں طاقتور ایکس رے رصدگاہ ہیٹومی دی ناکامی دا ذمہ دار وی ايسے مقام نوں گردانا کہ اس بے قاعدگی دی وجہ توں ایداں دے واقعات رونما ہونا شروع ہوئے کہ جس دی وجہ توں کچھ دیر دے لئی سمت نما نے کم کرنا چھڈ دتا سی تے مصنوعی سیارے نوں گردش نما آلات اُتے انحصار کرنا پيا تے تیز گردش دی وجہ توں ایہ مصنوعی سیارہ تباہ ہوئے گیا۔