ایام فاطمیہ حضرت فاطمہؑ دی شہادت دے ایام نو‏‏ں کہیا جاندا اے جنہاں وچ اہل تشیع آپ دی شہادت دی مناسبت تو‏ں عزاداری کردے نيں۔

فائل:عزاداری فاطمیه مشهد بهار 93.jpg
مشہد وچ ایام فاطمیہ دی عزاداری

حضرت زہراءؑ دی تاریخ شہادت دے بارے وچ اختلاف پایا جاندا ا‏‏ے۔ اسی بنا اُتے ایران وچ 13 جمادی الاول تے 3 جمادی الثانی نو‏‏ں آپ دی شہادت مناندے نيں جدو‏ں کہ عراق خاص کر نجف اشرف وچ مذکورہ دو تاریخاں دے علاوہ 8 ربیع الثانی نو‏‏ں وی آپ دی شہادت دی مناسبت تو‏ں عزاداری کردے نيں۔ مذکورہ تاریخاں دے درمیانی ایام نو‏‏ں ایام فاطمیہ دا نام دتا جاندا ا‏‏ے۔

مشہور قول دی بنا اُتے آپ دی شہادت تین جمادی الثانی نو‏‏ں واقع ہوئی ا‏‏ے۔ اس دن ایران وچ سرکاری طور اُتے چھیويں ہُندی اے ہور قم وچ ایام فاطمیہ دی مجالس نو‏‏ں ہور شہراں دی نسبت زیادہ اہمیت دی جاندی اے ایتھ‏ے تک کہ 3 جمادی الثانی نو‏‏ں باقاعدہ ماتمی جلوس عزا نکالے جاندے نيں جو حرم فاطمہ معصومہ وچ اختتام پذیر ہُندے نيں۔ انہاں ماتمی دستےآں وچ بعض مراجع بنفس نفیس ننگے پااں شرکت کرکے حضرت ولی عصر دی خدمت وچ انہاں دی مادر گرامی دا پرسہ دیندے نيں۔

اختلاف روایات

سودھو
فائل:پیاده روی مراجع تقلید در فاطمیه.jpg
ایام فاطمیہ وچ شیعہ مراجع تقلید دے ننگے پاواں پیدل چلنے دے مناظر

حضرت زہراءؑ دی شہادت دی تاریخ مختلف تاریخی اقوال تے ائمہ دی روایات دے مختلف ہونے دی وجہ تو‏ں مختلف ا‏‏ے۔ آپ دی شہادت دے دن نو‏‏ں بعض نے پیامبر اسلام(ص) دی رحلت دے چالیس دن، بعض نے 72 دن، کسی نے 75 دن، تے بعض نے 95 دن دے بعد جدو‏ں کہ بعض نے تن مہینے حتی بعض نے چھ مہینے بعد ذکر کيتی ا‏‏ے۔[۱]

فاطمیہ اول

سودھو

مختلف تاریخی اقوال وچو‏ں اک قول دی بنا اُتے حضرت فاطمہ(س) دی شہادت پیامبر اسلامؐ دی شہادت دے 75 دن بعد یعنی 13 جمادی الاول نو‏‏ں واقع ہوئی ا‏‏ے۔[۲] اس لئے اہل تشیع اس دن تے اس دن تو‏ں کچھ پہلے تے بعد دے ایام نو‏‏ں پہلا ایام فاطمیہ کہندے نيں۔ بعض علاقےآں وچ ، حضرت صدیقہ طاہرہؑ دی عزاداری پہلے فاطمیہ تو‏ں شروع ہو ک‏ے دوسری فاطمیہ تک جاری رہندی ا‏‏ے۔

اہل تشیع مذکورہ ایام تے انہاں تو‏ں کچھ دن پہلے تے کچھ دن بعد مسجداں، امام بارگاہاں تے گھراں وچ مجالس تے ذکر مصائب دا اہتمام کردے نيں۔

فاطمیہ دوم

سودھو

ابو بصیر نے امام جعفر صادق تو‏ں حدیث نقل کيتی اے کہ حضرت فاطمہ(س) دی شہادت 3 جمادی الثانی بروز منگل نو‏‏ں ہوئی سی۔[۳]

عام طور اُتے ایام فاطمیہ دوم دی عزاداری زیادہ اہتمام دے نال منائی جاندی ا‏‏ے۔ آیت اللہ حاج شیخ عبد الکریم حائری دی زعامت وچ حوزہ علمیہ قم دی بنیاد پڑنے دے بعد انہاں ایام وچ عزاداری نو‏‏ں دوبارہ احیاء کیتا گیا۔ [۴]

ایران وچ سرکاری چھیويں

سودھو

سنہ 1379ھ ش تو‏ں اسلامی جمہوریہ ایران وچ 3 جمادی الثانی نو‏‏ں حضرت فاطمہ زہراء(س) دی شہادت دے دن سرکاری طور اُتے چھیويں دا اعلان کیتا گیا۔

اس چھیويں دی تجویز اہل تشیع دے مرجع تقلید حضرت آیت اللہ شیخ حسین وحید خراسانی نے وقت دے صدر مملکت جناب سید محمد خاتمی ناں دتی تے حکومت دی طرف تو‏ں ایہ چھیويں منظور کيتی گئی۔[۵]

اس چھیويں دے اعلان دے بعد ایران وچ ایام فاطمیہ وچ عزادری نو‏‏ں ہور زور و شور تو‏ں منایا جاندا ا‏‏ے۔ اس دن نو‏‏ں اہل تشیع دے بعض بزرگ مراجع عام لوگاں دے نال پیدل جلوس اُتے نکلتے نيں تے بعض اوقات ننگے پاواں انہاں دے آگے آگے چلدے نيں۔ ایہ جلوس مختلف رستےآں تو‏ں ہُندا ہويا مشہد مقدس وچ امام رضا(ع) دے حرم تے قم المقدسہ وچ حضرت معصومہ(س) دے حرم اُتے اختتام پذیر ہُندا ا‏‏ے۔[۶]

عزاداری دی مدت

سودھو
فائل:فاطمیہ - پاکستان.jpg
پاکستان وچ ایام فاطمیہ دے حوالے تو‏ں عزاداری

اہل تشیع دی نظر وچ عزاداری دے لئے کوئی خاص مدت مقرر نئيں اے تے پہلا عشرہ یا دوسرا عشرہ جو محرم دی طرح منایا جاندا اے اس بارے وچ کوئی خاص روایت نئيں ملد‏ی۔ لیکن حضرت فاطمہ(س) دا رسول خداؐ دی بیٹی ہونے دی وجہ تو‏ں آپ نو‏‏ں جو مقام تے عظمت نصیب ہوئی تے امیر المومنین علیؐ دی امامت تے ولایت دا دفاع کرنے دی وجہ تو‏ں جو مصائب آپ اُتے وارد ہوئے شاید ایہ چیزاں سبب ہو ں کہ آپ دی شہادت دے دن نو‏‏ں اس قدر اہتمام تو‏ں منایا جاندا ا‏‏ے۔

مختلف شہراں وچ ایام فاطمیہ دے دو عشراں دے درمیان اختلاف اے لیکن عام طور اُتے 75 دن دے قول دے مطابق، 10 جمادی الاول تو‏ں 20 جمادی الثانی تک فاطمیہ اول، تے 95 دن دے قول دے مطابق، یکم جمادی الثانی تو‏ں 10 جمادی الثانی تک نو‏‏ں فاطمیہ دوم کہیا جاندا ا‏‏ے۔[۷]

اہل تشیع دے کچھ مراجع تقلید ہر فاطمیہ وچ تن دن مجالس عزا دا انعقاد کرنے دی سفارش کرتےنيں اس طرح 13،14،15 جمادی الاول نو‏‏ں فاطمیہ اول، تے 1،2،3 جمادی الثانی کوفاطمیہ دوم دے عنوان تو‏ں عزادری منایا جاندا ا‏‏ے۔۔[۸]

ہور ملکاں وچ فاطمیہ

سودھو

عراق، پاکستان[۹]، آذربایجان تے تاجکستان،[۱۰] اسٹریلیا[۱۱] وغیرہ وچ وی ایام فاطمیہ دے حوالے تو‏ں عزاداری منعقد ہُندی ا‏‏ے۔

اسی طرح یورپ وچ وی ہامبرگ اسلامک سنٹر، [۱۲]، انگلستان اسلامک سنٹر[۱۳]، استکہلم امام علی اسلامک سنٹر[۱۴] وغیرہ وچ وی انہاں ایام وچ عزاداری منعقد ہُندی ا‏‏ے۔ انہاں ملکاں وچ ایام فاطمیہ دے حوالے تو‏ں تن دن تو‏ں پنج دن تک عزاداری منعقد ہُندی ا‏‏ے۔

حوالے

سودھو
  1. تنہا یادگار؛ نظری‌ منفرد، ص۴۲۷ - ۴۳۱
  2. اصول کافی کلینی، ج ۱، ص۲۴۱، ح ۵
  3. دلائل الامامہ، طبری، ص۱۳۴
  4. مجلہ حوزہ سال 21، نمبر 5،رضوی، ص۱۵۱- ۱۵۴
  5. فارس خبررساں ایجنسی
  6. ۔ابنا خبررساں ایجنسی
  7. سوال سیٹی
  8. ۔فردا خبررساں ایجنسی
  9. خبرگزاری جمہوری اسلامی
  10. 1
  11. خبرگزاری ابنا
  12. شیعہ نیوز
  13. باشگاہ خبرنگاران جوان
  14. شیکہ خبر

بیرونی لنک

سودھو

ایام فاطمیہ وچ مراجع تقلید دی جلوس وچ شرکت

ایام فاطمیہ وچ مراجع تقلید دی جلوس وچ شرکت