انڈس دریا دیاں برساتی نہراں

ایہ برساتی نہراں اِنڈس دریا دے سجے پاسے توں 14 نہراں کڈھیاں گئیاں سن، جو ضلع ڈیرا غازی خاں دے کچھ حصے نوں سنچت کردیاں سن تے انڈس دریا دے نال 280 کلومیٹر لمبے کھیتر نوں نوں سیلاباں توں محفوظ کردیاں سن، ایہ علاقہ نیواں اے تے 10 توں 25 کلومیٹر چوڑا اے، ڈیرا غازی خاں توں 48 کلومیٹر اُپر تے عمرکوٹ تک جو مٹھن کوٹ توں 32 کلومیٹر تھلے اے، ایہ نہراں ایتھے دے سرداراں تے راجےآں نے بݨائیاں سن ۔ ایہناں نہراں وچ مروواہ، منکا، سنجنی ویسٹرن، ڈھوری، شوریا، ڈھنگانا، گمنواہ، سوہان، نور، اسلام، محمود، دھندی، کٹالا، کدھا، بھیگسپ، گیمل، پہاڑ، مبارک وغیرہ شامل نیں۔ مہاراجا رنجیت سنگھ دے گورنر ساون ملّ نے ایہناں وچ سدھار لیاندا ۔ مئی توں لے کے ستمبر تکّ ایہناں وچ عام طور تے پاݨی وگدا سی تے اس توں پچھوں کھوہاں راہیں سنچائی ہُندی سی ۔ اوسطن ڈسچارج 2400 کیوسکس سی ۔ ایہناں دی لمبائی 680 میل سی تے ایہناں وچوں 108 میل برطانوی راج وچ بݨیاں سن تے 75 میل رجواہے بݨے سن ۔ اس سنچت ہُندے علاقے لئی 75 میل لمبا بنھ، انڈس دریا اپر لایا گیا ۔ ایہ ساریاں نہراں 1960 وچ پاکستان بھارت دے انڈس طاس معاہدے توں پبعد چھوں ڈیرا غازی خاں نہر (جیہڑی تونسا بیراج توں نکلدی اے) ہیٹھ لے آندا گیا۔