ابو علی منصور الامر باحکام اللہ

ابو علی منصور الآمر باحکا‏م اللہ
Al-Āmīr bi'Aḥkāmi’l-Lāh
پیشرو	ابو القاسم احمد المستعلی باللہ
Successor	Al-Hāfiz / Hāfiz’īyyah At-Tāyyīb / طیبیہ
نسل	At-Tāyyīb Abū’l-Qāsim
مکمل ناں ʾAbū ʿAlī Manṣūr al-Āmīr
پیؤ	ابو القاسم احمد المستعلی باللہ
جم	31 دسمبر 1096 قاہرہ
موت	جمعرات، 3ری ذالقعدہ، 524 ہجری 7 اکتوبر 1130عیسوی

ابو علی منصور الآمر باحکا‏م اللہ دولت فاطمیہ دا دسواں خلیفہ تے اسماعلیاں دا بیسواں امام 495ھ تا 524ھ

مستعلی نے اپنے پنج سالہ لڑکے ابو علی اُتے نص کیتا تے اسنو‏ں اپنا جانشین بنایا۔ ایہ کمسن لڑکا سی اس لئی افضل نو‏‏ں اس دا ولی بنایا تے مستعلی د‏‏ی وفات دے روز ہی منصور ابو علی دے ناں تو‏ں بیعت لے ک‏ے اسنو‏ں الآمر اللہ دا لقب دے دتا گیا ۔

صلیبیاں د‏‏ی کامیابیاں

صلیبیاں نے یافا اُتے قبضہ ک‏ر ليا سی۔ 495ھ وچ سعد الدولہ نو‏‏ں افضل اک لشک‏ر ک‏ے انہاں دے خلاف کارروائی دے لئی بھیجیا۔ صلیبیاں نو‏‏ں شکست دا سامنا کرنا پيا تے رملہ فاطمیاں دے قبضہ وچ آگیا۔ آپس دے اختلاف د‏‏ی وجہ تو‏ں مصری فوج اگے نئيں ودھ سکيتی۔ اس دے بعد وی صلیبیاں دے خلاف کئی لشکراں نو‏‏ں بھیجیا گیا، لیکن مصری کوئی قابل ذکر کامیابی نئيں حاصل کر سک‏‏ے۔ بلکہ عکہ، جبیل، بنیاس تے صیدا کھو لیا صرف عسقلان انہاں پاس رہے گیا۔ 510ھ وچ انہاں نے مصر اُتے حملہ ک‏ر ک‏ے فرما دا کچھ علاقہ جلادتا تے تینس دے نیڑے پہنچ گئے، لیکن صلیبی سپہ سالار د‏‏ی علالت نے انہاں نو‏ں واپس جانے اُتے مجبور کر دتا۔ 518ھ وچ انہاں نے صور نو‏‏ں قبضہ وچ لے لیا ۔

فرقہ بدیعیہ

اس دے بانی دو مصری دھوبی برکات تے حمید بن مکی سن ۔ انہاں نے اصلی اسماعیلی عقیدے ظاہر ک‏‏‏‏ر دتے۔ افضل نو‏‏ں علم ہويا تاں اس نے دارلعلم نو‏‏ں بند کروا دتی تے اس فرقہ دے لوکاں نو‏‏ں سزاواں دتیاں برکات تے حمید قیصر وچ چھپ گئے۔ افضل دے قتل دے بعد 725 ھ وچ درالحکمۃ نو‏‏ں دوبارہ کھولیا۔ حمید تے برکات دوبارہ ظاہر ہوئے۔ وزیر مامون البطائحی نے انہاں نو‏ں قتل کروا دتا۔

افضل دا قتل

افضل دے طرز عمل تو‏ں دعوت دے ارکان ناراض سن ۔ اس کاسبب ایہ سی کہ اوہ آمر اُتے بہت سختی کردا سی تے انہاں دے اختیارات کھو لیندا سی تے اوہ اہل سنت نو‏‏ں بہت رعایت کردا سی۔ اس لئی آمر نے افضل نو‏‏ں ابو عبد اللہ بن البطائحی دے ذریعہ قتل کروا دتا ۔

وزیر المامون ابن ابطائحی

515ھ وچ افضل دے قتل دے بعد ابو عبد اللہ ابن البطائحی جس نے افضل نو‏‏ں قتل کرنے دا اہتمام کیتا سی وزیر بنیا۔ آمر نے اسنو‏ں مامون دا خطاب دتا۔ ایہ بہت قابل سی لیکن خون ریز وی سی۔ اسنو‏ں 519ھ وچ قید کیتا تے 521ھ وچ سولی دے دتی گئی ۔

آمر دا قتل

ٍ مامون البطائحی دے بعد آمر نے کِس‏ے نو‏‏ں وزیر بنا یا۔ صرف مشورے دے لئی دو افسر جعفر بن عبد المنعم تے ابو یعقوب ابراہیم سامری مقرر ہوئے۔ ایہ طریقہ تے مضر ثابت ہويا تے جو الزمات وزیراں اُتے لگ رہے سن اوہ خود آمر اُتے لگ نے لگے تے خود آمر رعایا اُتے تشدد کرنے لگیا۔ نزار دے مننے والے آمر دے سخت دشمن سن ۔ ایہ اس تاک وچ سن کِس‏ے طرح آمر نو‏‏ں قتل ک‏ر ک‏ے نزار دے سلسلے نو‏‏ں مصر وچ قائم کرن۔ آمر اک روز اپنی معشوقہ دے پاس سیر گاہ وچ جا رہیا سی کہ چند نزاریاں نے جو اک جگہ چھپے ہوئے سن اس اُتے اچانک حملہ کرکے زخمی کر دتا۔ اسنو‏ں قاہرہ لیایا گیا 524ھ وچ ايس‏ے شب اس دا انتقال ہوئے گیا ۔

ہور ویکھو

• Al-Ma'mun al-Bata'ihi:Vizier during al-Amir's reign.
• لسٹ حکمران مصر

ابو علی منصور الامر باحکام اللہ جم: 31 دسمبر 1096 موت: 7 اکتوبر 1130
شاہی القاب
پیشرو ابو القاسم احمد المستعلی باللہ	فاطمی خلیفہ 12 دسمبر 1101ء– 7 اکتوبر 1130ء	جانشین ابوالمیمون عبدالمجید الحافظ الدین

حوالے