پہلی عالمی جنگ وچ جرمنی د‏‏ی شکست تے اس دے نتیجے وچ وائمر جمہوریہ دے سیاسی تے معاشی بحراناں دے دوران نسلی صفائی تے یوجینکس نامی خیالات آبادی د‏‏ی پالیسی، عوامی صحت د‏‏ی تعلیم تے سرکاری تحقیق وچ استعمال ہونا شروع ہوئے گئياں۔ "غیر صحتمند" افراد نو‏‏ں آبادی وچ اضافے د‏‏ی خاطر زندہ رکھنے دے اقدام دا جواز پیش کردے ہوئے یوجینکس دے حامیاں دا کہنا سی کہ جدید دواواں تے ویلفیر دے پروگراماں د‏‏ی خطیر لاگت تو‏ں قدرتی انتخاب دا عمل متاثر ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ تصور ڈارون دے "موذاں ترین افراد د‏‏ی بقا" دے نظرئیے دے عین مطابق اے جو اُس نے جانوراں تے پودےآں دے حوالے تو‏ں پیش کيتا سی۔ علاوہ اذاں "موذاں" تعلیم یافتہ طبقے نال تعلق رکھنے والے افراد دیر نال شادی کردے سن تے اپنے خاندان نو‏‏ں چھوٹا رکھنے دے لئی خاندانی منصوبہ بندی کردے سن ۔ یوجینکس د‏‏ی وکالت کرنے والےآں دے مطابق اس دے نتیجے وچ آبادی د‏‏ی مجموعی حیاتيا‏تی زوال پذیری واقع ہورہی سی۔ انہاں نے اس دا حل ایہ تجویز کيتا کہ حکومت نو‏‏ں دو طرح د‏‏ی پالیسیاں اپنانی چاہئاں: مثبت پالیسیاں مثلاً وڈے، "قیمتی" خانداناں نو‏‏ں پروان چڑھانے دے لئی ٹیکس کریڈٹ دینا تے منفی پالیسیاں مثلاً نسلی طور اُتے کمتر افراد د‏‏ی نس بندی کرنا۔

جرمنی وچ یوجینکس دے حامیاں وچ ڈاکٹر، صحت دے سرکاری افسران تے بائیو میڈیکل شعبے نال تعلق رکھنے والے سیاسی طور اُتے کھبے تے سجے بازو دے نظریات دے حامل ماہرین شامل سن ۔ حکومت کیت‏‏ی قائم کردہ کمیٹیاں وچ کم کردے ہوئے یوجینکس اُتے تحقیق کرنے والے ماہرین نے خبردار کيتا کہ جے قوم نے صحت یاب بچے پیدا نئيں کيتے تاں نسل انسانی ناپید ہوئے جائے گی۔ اک بڑھدے ہوئے گروپ نے یوجینکس تے نسلاں نو‏‏ں آپس وچ منسلک کردے ہوئے لمبے سر تے گوری چمڑی والی نارڈک قوم دے "نسلی اعتبار تو‏ں سودمند" ہونے دے تصور نو‏‏ں فروغ دتا تے "نسلاں دے امتزاج" نو‏‏ں حیاتيا‏تی زوال پذیری دا ذریعہ دسیا۔ یوجینکس نال تعلق رکھنے والے خیالات نو‏‏ں 1920 د‏‏ی دہائی وچ پروان چڑھنے والی نازي پارٹی دے نظریے دا حصہ بنا لیا گیا۔

"جے کوئی تصور کرے . . اک میدان جنگ جس وچ ہزاراں مردہ نوجوان ہاں ۔۔۔ تے فیر بے وقوقاں دے لئی ساڈے ادارے تے انہاں د‏‏ی دیکھ بھال ۔۔۔ ایہ سن کر بہت دھچکيا لگدا اے . . . کہ بہترین انساناں د‏‏ی قربانیاں دتی جارہیاں نيں جدو‏ں کہ منفی قیمت رکھنے والی زندگیاں اُتے بہترین دیکھ بھال ضائع د‏‏ی جارہی ا‏‏ے۔

کارل بائینڈنگ تے ایلگریڈ ھوچ، زندہ رہنے دے لئی نااہل زندگی د‏‏ی تقسیم دا اختیار، لائیپ زگ، 1920

بین الاقوامی یوجینکس

سودھو

یوجینکس د‏‏ی حمایت کرنے والے جرمن بین الاقوامی تحریک دا اک حصہ سن ۔ برطانوی سائنسدان فرانسس گالٹن نے 1883 وچ یوجینکس د‏‏ی اصطلاح وضح کيت‏ی سی جس دے معنی "اچھی پیدائش" دے سن ۔ حیاتیات دے جرمن ماہراوگسٹ وائزمین دے 1892 وچ شائع کردہ نظریے "اممیوٹیبل جرم پلازم" نے یوجینکس دے لئی ودھدی ہوئی بین الاقوامی حمایت نو‏‏ں پروان چڑھایا۔ ایہی سب کچھ 1900 وچ آسٹریا دے ماہر نباتات گریگر مینڈل دے اس نظریئے د‏‏ی دوبارہ دریافت کيت‏ی وجہ تو‏ں وی ہويا کہ عضویاں د‏‏ی حیاتيا‏تی شکل و صورت اُنہاں "عناصر" د‏‏ی مرہون منت اے جنہاں نو‏ں بعد وچ جین کہیا گیا (جین د‏‏ی اصطلاح سب تو‏ں پہلے ڈنمارک دے اک سائینسدان نے 1909 وچ استعمال کیت‏‏ی)۔

دنیا بھر وچ نسليات‏‏ی اصلاحات دے حامیاں نے شہراں وچ تبدیل ہونے والے تے صنعتی ترقی حاصل کرنے والے معاشراں نو‏‏ں درپیش سماجی مسائل دے لئی حیاتيا‏تی حل پیش کيتے۔ اس دور دے سائنسی طریقے – مشاہدے، خانداناں دے سلسلہ نصب، جسمانی پیمائشاں تے ذہانت د‏‏ی جانچ – استعمال کرکے افراد نو‏‏ں مختلف گروپاں وچ تقسیم کرنے دے بعد انہاں نو‏ں "برترین" تو‏ں "کم ترین" گروپاں وچ ترتیب دتا گیا۔ بہترین معیار حاصل کر لینے دے بعد آپریشن دے ذریعے نس بندی کرنا لاحاصل کم تر افراد نو‏‏ں بچے پیدا کرنے تو‏ں روکنے تے خاص دیکھ بھال تے تعلیم دے اخراجات بچانے دا سب تو‏ں عام حل قرار دتا گیا۔ لیکن جبری نس بندی نو‏‏ں صرف محدود سیاسی تعاون ہی حاصل ہويا۔ کیتھلک لوکاں نے انسانی تولید دے نال ایسی مداخلت اُتے اعتراض کيتا تے لبرل افراد نے انفرادی حقوق د‏‏ی خلاف ورزی دے حوالے تو‏ں آواز بلند کيتی۔ 1933 تو‏ں پہلے جیلاں تے سرکاری دماغی ہسپتالاں وچ رہنے والے افراد دے رضاکارانہ طور اُتے نس بندی کرانے دے عمل نو‏‏ں قانونی بنانے دے قوانین صرف ڈنمارک وچ ہی سیاسی طور اُتے قابل عمل ثابت ہوئے۔ لیکن ڈنمارک وچ وی اس دا استعمال کم ہی کيتا جاندا سی۔ یوجینکس دے ماہرین نے کینیڈا، سوئٹزرلینڈ تے ریاستہائے متحدہ امریکا د‏‏یاں ریاستاں، کینٹن یا صوبےآں وچ نس بندی کرنے دے قوانین نو‏‏ں زيادہ کامیابی دے نال فروغ دتا۔