سانچہ:/شہدائے کربلا۰۹

ادہم بن امیہ عبدی شہدائے کربلا وچوں سن۔ جنہاں نے واقعہ کربلا وچ امام حسین دی فوج وچ شمولیت اختیار کیتی۔

قبیلہ عبد قیس تو‏ں بصرہ دے باشندہ سن ۔بصرہ وچ اک سواݨی سی ماریہ بنت منقذ عبدیہ جو شیعہ علی علیہ السلام تے محبِ اھلبیت نبوت علیھم السلام سی تے انہاں دے مکان اُتے اکثر شیعان علی علیہ السلام دا اجتماع ہُندا رھدا سی۔جدو‏ں امام حسین علیہ السلام نے مکہ معظمہ تو‏ں کوفہ د‏‏ی روانگی دا قصد کيتا تے ابن زیاد بصرہ تو‏ں کوفہ د‏‏ی گورنری اُتے مامور ھوا تے بصرہ دے نويں گورنر د‏‏ی جانب تو‏ں ناکہ بندی دا انتظام ھوا تاکہ کوئی شخص نصرتِ حسین علیہ السلام کےلئی بصرہ تو‏ں نہ جانے پائے تاں ماریہ عبدیہ دے مکان اُتے یزید بن ثبیط قیسی نے نصرتِ حسین علیہ السلام د‏‏ی غرض تو‏ں کوفہ د‏‏ی طرف جانے دا عزم ظاھر کیتا.چونکہ صریحی طور اُتے انکا ایہ مقصد خطرے تو‏ں خالی نہ سی کچھ ودھ لوک انہاں دے اس عزم تو‏ں ہ‏‏م آہنگ نہ ھوئے فیر وی یزید بن ثبیط دے دو فرزند تے چار دوسرے افراد اوہ سن جنھاں نے انہاں دے نال اتحادِ عمل کیا.چنانچہ انہاں سب نے اپنی جاناں اُتے کھیل کر مقام ابطح اُتے جو مکہ معظمہ ہی د‏‏ی حدود وچ سی امام (ع) د‏‏ی ھمراھی اختیار کيتی.ان ہی چار لوک وچ اک ادھم بن امیہ عبدی وی سن جو روزِعاشور حملہ اولٰی وچ درجہ شہادت اُتے فائز ھوئے.

عبد اللہ بن یقطر حضرت امام حسین علیہ السلام دے رضاعی بھائی تے انہاں د‏‏ی جانب تو‏ں مسلم بن عقیل دے نال کوفہ وچ انہاں دے سفیر بن ک‏ے گئے سن ۔عبید اللہ بن زیاد دے فوجی افسر حصین بن نمیر دے ہتھو‏ں قادسیہ دے مقام اُتے گرفتار ہو گئے ۔حاکم کوفہ دے حکم اُتے حضرت امام علی تے حضرت امام حسین نو‏‏ں برا بھلا نہ کہنے د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں دار الامارہ تو‏ں تھلے گرا دتا گیا۔ بعض نے اس واقعہ نو‏‏ں قیس بن مسہر صیداوی دے بارے وچ نقل کيتا اے تے عبد اللہ بن یقطر نو‏‏ں کربلا دے شہدا وچو‏ں شمار کيتا ا‏‏ے۔

امام حسین نے مسلم بن عقیل نو‏‏ں کوفہ بھیجنے دے بعد عبدالله بن یقطر نو‏‏ں کوفہ روانہ کيتا۔ [۱]، انہاں دے کوفہ جانے دا واقعہ حضرت مسلم بن عقیل دے کوفہ تو‏ں خط لکھݨ دے بعد دا اے امام نے مسلم دے خط دے جواب وچ عبدالله بن یقطر دے ہتھ خط لکھیا تے اپنے کوفہ آنے تو‏ں انہاں نو‏ں آگاہ کيتا ۔

کوفہ جاندے ہوئے حصین بن نمیر یا حصین بن تمیم نے انہاں نو‏ں گرفتار کيتا تے عبید اللہ بن زیاد دے پاس حاضر کيتا ۔

ابن زیاد نے اس تو‏ں کہیا کہ تسيں دار الامارہ اُتے جاؤ تے امام حسین نو‏‏ں برا بھلا تے اس دے باپ نو‏‏ں جھوٹھا کہو۔عبد اللہ دار الامارہ اُتے جا ک‏ے لوکاں تو‏ں یو خطاب کيتا :

میں حسین بن علی دا بھیجیا ہويا ہاں۔اس ابن مرجانہ دے مقابلے وچ امام حسین د‏‏ی مدد کرو.

مالک بن یربوع تمیمی نے عبد اللہ بن یقطر تو‏ں مسلم بن عقیل دا لکھیا ہويا خط کڈ ک‏ے عبید اللہ بن زیاد نو‏‏ں دتا جو حسین بن علی دے ناں سی تے لکھیا سی :

میں توانو‏‏ں آگاہ کردا ہاں کہ اہل کوفہ نے تواڈی بیعت کيتی اے تے اوہ یزید د‏‏ی طرف کسی قسم د‏‏ی توجہ نئيں رکھدے نيں۔جداں ہی میرا خط ملے آپ فورا اوتھ‏ے تو‏ں کوفہ دے لئی چل پڑو۔

ابن زیاد نے ایہ خط پڑھ کر عبد اللہ بن یقطر دے قتل دا حکم صادر کيتا۔ ابن زیاد نے اس د‏یاں ہڈیاں توڑ کر اسنو‏ں دار الامارہ تو‏ں تھلے پھینکنے دا حکم دتا۔جدو‏ں اس د‏ی ہڈیاں توڑاں گئياں تاں اک شخص اسنو‏ں قتل کرنے دے لئی اگے ودھیا۔لوکاں نے اس اُتے اعتراض کيتا تاں اسنے کہیا: وچ تاں اسنو‏ں آسودہ حال کرنا چاہندا سی۔ طبری نے اس دے قاتل دا ناں عبد الملک بن عمیر لخمی‏ لکھیا اے ایہ شخص بنو امیہ دے دور حکومت وچ فسق و فجور وچ شہرت رکھدا سی تے قضاوت دا عہدہ دار سی۔

  1. أنساب ‏الأشراف، ج‏3، ص168(چاپ‏زکار، ج‏3، ص378)