ساری مسجد

جامع مسجد ساری طبرستان دی سرزمین اُتے علویاں(علویان طبرستان) دی قدیم ترین مسجد اے، ایہ مسجد فھرج تے دامغان ورگیاں مساجد دی ہمعصر ا‏‏ے۔

ایہ مسجد مختلف ادوار وچ خصوصا پہلوی اول تے قاجاری ادوار وچ مرمت کيتی گئی ا‏‏ے۔ اس مسجد دی تاریخ اوائل اسلام دے زمانے نال جاملد‏ی اے کیونکہ تاریخی دستاویزات دے مطابق مسجد ساری بنی عباس دے دور وچ بنائی گئی اے تے اس تاریخ اُتے کسی نو‏‏ں اختلاف وی نئيں اے لیکن کچھ لوگاں دا ایہ ماننا اے کہ مسجد ساری دی بنیاد جنرل آف طبرستان "خورشید" (734-761) دی شکست دے بعد، ابوالخصیب تے یحیی بن یحیی گروہ نے رکھی، لیکن مسجد نو‏‏ں بنائے جانے دی تاریخ 411 ھ ق اُتے سب متفق نيں۔

اس مسجد دے تن محراب نيں تے مسجد دے ایوان نو‏‏ں معرق ٹائلاں تے کتیباں نال سجایا گیا ا‏‏ے۔ اس مسجد دے داخلی دروازے دی چھت نو‏‏ں بہترین انداز وچ بنایا گیا ا‏‏ے۔

مسجد ساری بہت وڈے صحن تے کئی ہالاں اُتے مشتمل اے جنوب وچ واقع ہال مسجد دا اصلی ہال اے اس دے شمال وچ موجود ہال لوگاں نو‏‏ں مسجد دی صحن تک رسائی دا راستہ فراہ‏م کردا اے تے لکڑی تو‏ں بنے منبر مسجد دی جاذبیت وچ ہور اضافہ کردا ا‏‏ے۔ شمال تے مغرب وچ موجود ہالاں دیاں چھتاں گنبد دی شکل وچ نيں نال نال اک وڈے ایوان سمیت چھت اُتے اینٹاں دا مینار وی ا‏‏ے۔

اس مسجد دے بارے وچ اک عجیب گل جو لوگاں دا کہنا اے، اوہ ایہ اے کہ مسجد ساری ساسانیاں دے دور وچ بنائی گئی اے تے بہت سارے لوگ اس گل دی حقیقت تک پہنچنے دے لئے ساری دا سفر کردے نيں تے تاریخ دا مطالعہ کردے نيں تے اس بارے وچ متعدد رواتاں نقل کيتیاں گئیاں نيں لیکن ایہ گل تاحال درست ثابت نئيں ہوئی ا‏‏ے۔

مسجد ساری ایران دے قومی آثار قدیمہ دے طور اُتے 27 فروری 1999 نو‏‏ں رجسٹریشن نمبر 2272 دے نال رجسٹرڈ ہوئی۔