اٹلانٹک انقلابات
اٹلانٹک انقلابات اٹھارہويں صدی دے آخر تے انیہويں صدی دے اوائل وچ اک انقلابی لہر سی۔ ایہ بحر اوقیانوس دے نال 1760 توں 1870 دے عہد تک وابستہ سی۔
یہ ریاستہائے متحدہ امریکا (1765–1783) ، پولش – لتھُواینین دولت مشترکہ (1788–1792) فرانس تے فرانسیسی کنٹرول شدہ یورپ (1789–1814) ، ہیٹی (1791–1804) ، آئرلینڈ (1798) تے ہسپانوی امریکا (1810–1825) سمیت امریکین تے یورپ دونے وچ ہويا۔ ۔ [۱] سوئٹزرلینڈ ، روس تے برازیل وچ چھوٹے چھوٹے ہلچل مچا رہے سن ۔ ہر ملک وچ انقلابی دوسرےآں دے بارے وچ جاندے سن تے کسی حد تک انہاں توں متاثر ہوئے سن یا انہاں دی تقلید دی سی۔ [۲]
نويں دنیا وچ آزادی دی تحریکاں دا آغاز امریکی انقلاب ، 1765–1783 توں ہويا ، جس وچ فرانس ، نیدرلینڈز تے اسپین نے برطانیہ توں آزادی حاصل کرنے دے نال ہی امریکا دے نويں ریاستہائے متحدہ دی مدد کيتی۔ سن 1790 دی دہائی وچ ہیٹی دا انقلاب برپا ہويا۔ یورپی جنگاں وچ اسپین دے جکڑے ہونے دے بعد ، ہسپانوی نوآبادیات نے سن 1820 دے آس پاس آزادی حاصل کيتی۔ [۳]
طویل مدتی تناظر وچ ، انقلابات زیادہ تر کامیاب سن ۔ انہاں نے لبرل ازم ، جمہوریہ پسندی ، دے نظریات نوں وسیع پیمانے اُتے پھیلادتا تے اشرافیہ ، بادشاہاں تے قائم گرجا گھراں دا خاتمہ کيتا۔ انہاں نے روشن خیالی دے آفاقی نظریات اُتے زور دتا ، جداں کہ تمام مرداں دی مساوات ، ناپسندیدہ عدالتاں دے ذریعہ قانون دے تحت یکساں انصاف وی شامل اے جو کسی مقامی نوکر دی آواز وچ دتے گئے خاص انصاف دے خلاف اے۔ انہاں نے ایہ ظاہر کيتا کہ انقلاب دا جدید تصور ، بالکل نويں حکومت دے نال نويں سرے توں شروع کرنے دا ، عملی طور اُتے عملی طور اُتے کم کرسکدا اے۔ انقلابی ذہنیتاں ابھری نيں تے اج تک پھل پھُل رہیاں نيں۔ [۴]
عام اٹلانٹک تھیم ایڈمنڈ برک دے کماں نوں پڑھنے توں کسی حد تک ٹُٹ جاندا اے۔ برک نے پہلی بار سن 1774 وچ " آن امریکن ٹیکسیشن " وچ امریکی نوآبادیات دی حمایت دی ، تے ایہ خیال لیا کہ انہاں دی املاک تے ہور حقوق دی تاج دے ذریعہ انہاں دی رضامندی دے بغیر پامالی ہوئے رہی اے۔ واضح طور اُتے اس دے برعکس ، برک نے فرانس وچ انقلاب (1879) دے مظاہر وچ فرانسیسی انقلاب دے عمل دی ممتاز تے منتقلی دی ، کیوں کہ اس معاملے وچ جائداد ، رواج تے مذہبی حقوق دا خلاصہ انقلابیاں نے ختم کيتا سی نہ کہ تاج دے ذریعہ۔ دونے ہی معاملات وچ اوہ مونٹیسکو دے نظریہ اُتے عمل پیرا سی کہ جائیداد دے مالکانہ حقوق ذاتی آزادی دا اک لازمی عنصر اے۔
قومی انقلابات سودھو
- کورسیکن انقلاب (1755–1769)
- پونٹیاک دی جنگ (1763–1766)
- امریکی انقلاب (1765–1783)
- 1782 دا جنیوا انقلاب
- شمال مغربی ہندوستانی جنگ 1785–1795
- ڈچ پیٹریاٹس دی بغاوت (1785)
- فرانسیسی انقلاب (1789–1799)
- لیج انقلاب (1789–1795)
- برانٹ انقلاب (1790)
- ہیندی انقلاب (1791–1804)
- برٹش ورجن جزیرے وچ ، غلام بغاوتاں 1790 ، 1823 تے 1830 وچ ہوئیاں۔
- آئین دے دفاع وچ پولینڈ دی جنگ (1792) تے کوسیزوکو بغاوت (1794)
- زیورچ ، سوئٹزرلینڈ دے کینٹن وچ اسٹفنر ہینڈل (1794–1795)
- بتویان انقلاب (1795)
- کراؤاؤ وچ غلام بغاوت (1795)
- بش جنگ ، سینٹ لوسیا (1795)
- فیڈن دی بغاوت ، گریناڈا (1796)
- دوسری مارون وار ، جمیکا (1795–1796)
- دوسری کیریب جنگ ، سینٹ ونسنٹ (1795–1797)
- سکاٹش بغاوت (1797)
- آئرش بغاوت (1798)
- جزیرہ نما جنگ (1807–1814)
- 1811 جرمن ساحل بغاوت (1811 ، لوزیانا)
- اپر تے لوئر کینیڈا دے بغاوت (1837–1838)
- آزادی دی لاطینی امریکی جنگاں
- برازیل دی انقلابی تحریکاں
- مائنس جیریز ، برازیل وچ مائنز دی سازش (1789)
- باہین بغاوت (Conjuração Baiana) وچ باحیہ ، برازیل (1798)
- Pernambucan بغاوت وچ پیرنامبوکو ، برازیل (1817)
- برازیل دا اعلان آزادی (1821–1824)
- جوس لیونارڈو چیرینو دی بغاوت ، وینزویلا (1795)
- آزادی دی ہسپانوی امریکی جنگاں (1808–1833)
- ارجنٹائن دی جنگ آزادی
- مئی انقلاب ( ارجنٹائن تے پڑوسی ملکاں ، 1810)
- اورینٹل انقلاب (یوروگوئے ، 1811)
- چلی دی جنگ آزادی
- پیرو دی جنگ آزادی
- بولیوین دی جنگ آزادی
- سیمن بولیور (شمالی تے مغربی جنوبی امریکا) دا فوجی کیریئر
- ایکواڈور دی جنگ آزادی
- پیٹریا بوبا ( کولمبیا )
- وینزویلا دی جنگ آزادی
- میکسیکو دی جنگ آزادی (1810–1821)
- ارجنٹائن دی جنگ آزادی
- برازیل دی انقلابی تحریکاں
انہاں مختلف بغاوتاں دے وچکار متصل متعدد دھاگاں وچ "انساناں دے حقوق" تے فرد دی آزادی دی فکر شامل اے۔ مقبول خودمختاری دا اک خیال (اکثر جان لاک یا ژان جیک روسؤ اُتے پیش گوئ )؛ اک " معاشرتی معاہدہ " اُتے یقین ، جس دے نتیجے وچ اکثر تحریری حلفےآں وچ ضابطہ اخذ کيتا جاندا سی۔ مذہبی عقائد اکثر دے نال منسلک دی اک مخصوص پیچیدہ ڈیئزم یا والٹیرین اگنوسٹیسزم منتخب کرن، تے وجہ دی پوجا دی طرف توں خصوصیات؛ جاگیرداری سے نفرت تے اکثر خود بادشاہت دی ۔ بحر اوقیانوس دے انقلابات وچ وی بہت ساریاں مشترکہ علامدیاں سن ، جنہاں وچ " پیٹریاٹ " دا ناں وی شامل اے جس وچ بہت سارے انقلابی گروپ استعمال کردے نيں۔ " آزادی " دا نعرہ۔ لبرٹی ٹوپی ؛ لیڈی لبرٹی یا ماریانا ؛ آزادی یا آزادی قطب دا درخت ، وغیرہ۔
افراد تے تحریکاں سودھو
- جارج واشنگٹن (ریاستہائے متحدہ)
- تھامس جیفرسن (ریاستہائے متحدہ)
- الیگزینڈر ہیملٹن (ریاستہائے متحدہ)
- بنیامن فرینکلن (ریاستہائے متحدہ)
- بیٹے لبرٹی (شمالی امریکا)
- مارکوئس ڈی لافائیت (فرانس تے شمالی امریکا)
- محب وطن (نیدرلینڈ)
- سوسائٹی ڈیس امیس ڈیس نورس (فرانس)
- نیپولین بوناپارٹ (فرانس تے زیادہ تر یورپ)
- رچرڈ پرائس تے جوزف پریسلی (برطانیہ)
- نور بغاوت (برطانیہ)
- جیکبین کلب (فرانس ، 1789–1794)
- لوٹارو لاج
- میکسمیلیئن روبس پیئر (فرانس)
- پاسکول پاؤلی (کورسیکا)
- سوسائٹی آف یونائیٹڈ آئرش مین (آئر لینڈ ، 1791–1804)
- تھامس پین (برطانیہ تے شمالی امریکا)
- سوسائٹی آف فرینڈز آف پیو ل (برطانیہ ، 1792-)
- یونائیٹڈ اسکاٹسمین دی سوسائٹی (اسکٹ لینڈ)
- متحدہ انگریزاں دی سوسائٹی
- وولف ٹون (آئرلینڈ)
- ٹوسینٹ لوورچر (ہیٹی)
- چارلس ڈیسلنڈس (جرمن کوسٹ)
- لندن دے مطابق سوسائٹی (لندن)
- فرانسسکو ڈی مرانڈا
- سوسائٹی ڈیس فلز ڈی لا لیبرٹ ( کینیڈا )
- لوئس جوزف پاپینیؤ (کینیڈا)
- ولیم لیون میکنزی (کینیڈا)
- سیموئل لاؤنٹ (کینیڈا)
- جان لیمبٹن ڈارھم دا پہلا ارل (کینیڈا ، برطانیہ)
- Tadeusz Kościuszko
- انکونفیڈینسیا مینیرا (برازیل ، 1789)
- کونجوراؤ بیانا (برازیل ، 1798)
- سیمن بولیور (وینزویلا ، کولمبیا ، ایکواڈور ، پیرو ، بولیویا)
- جوس ڈی سان مارٹن (ارجنٹائن ، چلی ، پیرو)
- جوس گریواسیو آرٹیگاس (یوراگوئے ، ارجنٹائن)
- جوس ماریا موریلوس (میکسیکو)
- میگوئل ہیڈالگو ی کوسٹیلا (میکسیکو)
- اگسٹن ڈی اٹربائڈ (میکسیکو)
- وائسنٹے گوریرو (میکسیکو)
ہور ویکھو سودھو
- انقلاب دا زمانہ
- بحر اوقیانوس دی تریخ ، تریخ نگاری پر
نوٹ سودھو
- ↑ Wim Klooster, Revolutions in the Atlantic World: A Comparative History (2009)
- ↑ Laurent Dubois and Richard Rabinowitz, eds. Revolution!: The Atlantic World Reborn (2011)
- ↑ Jaime E. Rodríguez O., The Independence of Spanish America (1998)
- ↑ Robert R. Palmer, The Age of the Democratic Revolution: A Political History of Europe and America, 1760–1800. (2 vol, 1959–1964)
حوالے تے ہور پڑھو سودھو
- کین ، نکولس ، تے فلپ مورگن ، ایڈی۔ اٹلانٹک دنیا دی آکسفورڈ ہینڈ بک: 1450–1850 (آکسفورڈ یوپی ، 2011)۔
- ڈونوگو ، جان۔ راکھ دے تحت اگ: انگریزی انقلاب دی اٹلانٹک تریخ (شکاگو پریس دا یو ، 2013)۔
- گیگس ، ڈیوڈ پی۔ اٹلانٹک دنیا وچ ہیندی انقلاب دے اثرات (2002)
- جیکس گوڈکوٹ ۔ اٹھارہويں صدی دا فرانس تے اٹلانٹک انقلاب ، 1770–1799 (1965)
- گولڈ ، الیگا ایچ تے پیٹر ایس اونف ، ایڈی۔ سلطنت تے قوم : بحر اوقیانوس دی دنیا وچ امریکی انقلاب (2004)
- گرین ، جیک پی ، فرینکلن ڈبلیو نائٹ ، ورجینیا گویڈیا ، تے جائم ای روڈریگ او۔ "اے ایچ آر فورم: امریکا وچ انقلابات" ، امریکی تاریخی جائزہ (2000) 105 # 1 92–152۔ نويں دنیا وچ مختلف انقلابات دا موازنہ کرنے والے جدید علمی مضامین۔ جے ایس ٹی او آر وچ
- کلوسٹر ، وِم۔ بحر اوقیانوس دی دنیا وچ انقلابات: اک تقابلی تریخ (دوسرا ادارہ 2018)
- لیونارڈ ، اے بی تے ڈیوڈ پریٹل ، ایڈی۔ کیریبین تے بحر اوقیانوس دی عالمی معیشت (2018)
- پامر ، رابرٹ۔ جمہوری انقلاگل کيتی عمر 2 جلداں (1959 ، 1964)
- پرل-روزینتھل ، ناتھن۔ "بحر اوقیانوس دی ثقافتاں تے انقلاب دا دور۔" ولیم تے میری سہ ماہی 74.4 (2017): 667-696۔ آن لائن
- پولاسکی ، جینٹ ایل انقلابات بغیر سرحداں (ییل یوپی ، 2015)۔ آن لائن جائزہ
- پوٹوفسکی ، ایلن "پیرس آن دتی بحر اوقیانوس پرانے اقتدار توں انقلاب تک۔" فرانسیسی تریخ 25.1 (2011): 89-107۔
- جدید دنیا دے انسائیکلوپیڈیا وچ ، سیپین وال ، ایلیسا جی "اٹلانٹک انقلابات" ،۔ پیٹر اسٹارنس (2008) ، وچ : 284 – 289
- وروہوین ، ڈبلیو ایم تے بیت ڈولان کوٹز ، ای ڈی۔ انقلابات تے واٹرشیڈس: ٹرانساٹلانٹک ڈائیلاگ ، 1775–1815 (1999)
- وڈال ، سیسیل ، تے مچل آر گریر۔ "بحر اوقیانوس دی اک جامع تریخ یا اٹلانٹک دنیا توں متصل تاریخاں دے لئی؟ " انیلز ہسٹوائر ، سائنسز سوسائلیس 67 # 2 (2012)۔ آن لائن سانچہ:Revwave