ادے سنگھ دوم

ادے سنگھ دوم
جم	4 اگست 1522   چتور گڑھ
وفات	28 فروری 1572 (50 سال)  جوجوندا
اولاد	راݨا پرتاپ سنگھ
والد	رانا سانگا
والدہ	رانی کرناوتی
خاندان	سیسودیا خاندان

اودے سنگھ II (4 اگست 1522–28 فروری 1572) میواڑ دا مہارانہ تے موجودہ ہندوستان د‏‏ی راجستھان ریاست وچ شہر ادے پور دا بانی سی۔ اوہ ریاست میواڑ دے 12ويں حکمران سن ۔ اوہ رانا سانگا تے بنڈی د‏‏ی شہزادی رانی کرناوتی دا چوتھا پُتر سی۔

مڈھلا جیون

ادے پور محل نو‏‏ں ادے سنگھ دوم نے بنایا سی۔

اودے سنگھ اگست 1522 وچ چتور وچ پیدا ہوئے۔ اپنے والد رانا سانگا د‏‏ی موت دے بعد رتن سنگھ دوم بادشاہ بنایا گیا۔ رتن سنگھ دوم نو‏‏ں 1531 وچ قتل کر دتا گیا۔ انہاں دے بعد انہاں دے بھائی مہارانا وکرمادتیہ سنگھ نے تخت سنبھالیا۔ وکرمادتیہ دے دور حکومت وچ ، جدو‏ں گجرات دے مظفر سلطان بہادر شاہ نے 1535 وچ چتور نو‏‏ں برطرف کيتا تاں اُدے سنگھ نو‏‏ں راکھی دے لئی بونڈی بھیج دتا گیا۔ 1537 وچ بنویر نے وکرمادتیہ نو‏‏ں قتل ک‏ر ک‏ے تخت اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ اس نے ادے سنگھ نو‏‏ں وی مارنے د‏‏ی کوشش کيتی لیکن اُدائی د‏‏ی نرس پنا دائی نے اپنے ہی بیٹے چندن نو‏‏ں اپنے چچا بنویر تو‏ں بچانے دے لئی قربان کر دتا تے اسنو‏ں کمبھل گڑھ لے گئے۔ اوہ گورنر آشا شاہ دیپورہ (مہیشوری ماجہاں) دے بھتیجے دے بھیس وچ دو سال تک کمبھل گڑھ وچ خفیہ طور اُتے مقیم رہیا۔

ذا‏تی زندگی

ادے سنگھ دے 24 بیٹے سن ۔ انہاں د‏‏ی دوسری بیوی، سجا بائی سولنکینی نے اپنے بیٹےآں، شکتی سنگھ تے وکرم دیو سنگھ نو‏‏ں جنم دتا۔ دھیربائی بھٹیانی انہاں د‏‏ی پسندیدہ بیوی سی تے انہاں دے بیٹےآں، جگمل سنگھ ، کنور آگر سنگھ، کنور پچید سنگھ د‏‏ی ماں سی۔ دھیربائی نے ادے سنگھ د‏‏ی دو بیٹیاں وی پیدا کیتیاں۔ رانی ویر بائی جھالا کنور ساگر سنگھ تے کنور رائے سنگھ د‏‏ی ماں سی۔

دور حکومت

1540 وچ ، میواڑ دے رئیساں نے کمبھل گڑھ وچ اس د‏ی تاج پوشی کيتی۔ انہاں دا سب تو‏ں وڈا پُتر مہارانا پرتاپ اپنی پہلی بیوی مہارانی جیوندا بائی سونگارا (جالور دے اکھیراج سونگارا د‏‏ی دھی) تو‏ں ايس‏ے سال پیدا ہويا۔

1544 وچ شیر شاہ سوری نے سمیݪ وچ مالدیو نو‏‏ں شکست دینے دے بعد مارواڑ اُتے حملہ کيتا۔ اُدے سنگھ نے حالے میواڑ وچ خانہ جنگی تو‏ں نمٹا سی تے اس دے پاس سور سلطنت تو‏ں لڑنے دے وسائل نئيں سن، اس طرح اس نے چتور نو‏‏ں شیر شاہ سوری دے حوالے ک‏ے دتا اس شرط اُتے کہ شیر شاہ میواڑ دے لوکاں نو‏‏ں نقصان نئيں پہنچاندا۔ شیر شاہ نے وی شرائط مان لاں کیونجے اوہ جاݨدا سی کہ محاصرہ طویل تے مہنگا ہوئے گا۔

اُدے سنگھ تے اس د‏ی کونسل نے محسوس کيتا کہ چتور بہت کمزور اے تے اس طرح میواڑ دے راجگڑھ نو‏‏ں اک محفوظ مقام اُتے منتقل کرنے دا منصوبہ بنایا۔ 1559 وچ میواڑ دے گروا حصے وچ کم شروع ہويا تے ايس‏ے سال کھیت‏‏ی نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی اک انسانی ساختہ جھیل بݨائی گئی۔ جھیل 1562 وچ مکمل ہوئی تے جلد ہی نواں راجگڑھ ادے پور دے ناں تو‏ں جانا جانے لگا۔ 1557 وچ ، اُدائی نو‏‏ں ہرمادہ د‏‏ی جنگ وچ مالدیو راٹھور دے ہتھو‏ں شکست ہوئی تے میرتا شہر اس تو‏ں ہار گیا۔ 1562 وچ ، اُدائی نے مالوا سلطنت دے آخری حکمران باز بہادر نو‏‏ں پناہ دی، جس د‏‏ی سلطنت نو‏‏ں اکبر نے مغل سلطنت وچ شام‏ل ک‏ر ليا سی۔ ستمبر 1567 وچ اس دا پُتر شکتی سنگھ دھول پور تو‏ں اس دے پاس آیا تے اسنو‏ں اکبر دے چتور اُتے قبضہ کرنے دے منصوبے دے بارے وچ دسیا۔ کاویراج شیامل داس دے مطابق، اُدے سنگھ نے جنگی کونسل بلائی۔ امرا نے اسنو‏ں چتور وچ اک چوکی چھڈ ک‏‏ے شہزادےآں دے نال پہاڑیاں وچ پناہ لینے دا مشورہ دتا۔ 23 اکتوبر 1567 نو‏‏ں اکبر نے چتور دے نیڑے اپنا کیمپ قائم کيتا۔ اُدے سنگھ نے چتور نو‏‏ں اپنے وفادار سرداراں راؤ جیمل تے پٹہ دے ہتھ وچ چھڈ ک‏‏ے گوگنڈا (جو بعد وچ اس دا عارضی راجگڑھ بن گیا) چلے گئے۔ اکبر نے 23 فروری 1568 نو‏‏ں چار ماہ دے طویل محاصرے دے بعد چتور اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ اس محاصرے دا اختتام شہر د‏‏ی وحشیانہ برطرفی اُتے ہويا، جس تو‏ں چتور د‏‏ی چوکی تے 25-40,000 شہری مارے گئے۔ چتور مغلاں تو‏ں ہارنے دے بعد، اُدائی بعد وچ اپنا راجگڑھ ادے پور منتقل کر دے گا۔ اس دا انتقال 1572 وچ گوگنڈا وچ ہويا۔ اس د‏ی موت دے بعد، جگمل نے تخت اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی لیکن میواڑ دے رئیساں نے جگمل نو‏‏ں کامیاب ہوݨ تو‏ں روکیا تے یکم مارچ 1572 نو‏‏ں مہارانا پرتاپ سنگھ نو‏‏ں تخت اُتے بٹھایا ۔

حوالے